Қостанай тұқымы - бүгінде жойылу қаупінде тұрған біздің асыл мұрамыз.

1888 жылы Қостанай елді мекенінде 50 айғырлар жиынтығы бар жылқы зауыты құрылды. Екі дүниежүзілік соғысқа, аштыққа, қуғын-сүргінге қарамастан, Қостанай жылқысын іріктеу үздіксіз жалғасты. Ал 1951 жылы тұқым сыналды. Кеңес заманында Қостанай жылқысы КСРО-ның ең жақсы тұқымдарының қатарына кірді.

Зауыттың аттары бүкілодақтық жарыстардың бірнеше дүркін чемпиондары болды.

Қостанай тұқымының жағдайы бүгін қалай? Өкінішке орай, бір кездері танымал жылқы тұқымы жойылу қаупінде тұр. 1969 жылғы санақ бойынша жылқылар саны 44 000 басты құраса, қазір зауытта бар болғаны 50-і ғана қалды.

Ағымдағы жағдай отандық этноспорт қауымдастығы үшін түрткі болды. Ұйым қазақтың зауыттық жылқы тұқымын сақтап қалу мақсатын қойды. Қауымдастық Қостанай жылқысын сақтау және дамыту жөніндегі арнайы Жол картасын әзірлеп, бекітті. Этноспорт қауымдастығының миссиясын туризм мен спортты қолдау қоры қолдайды. Sport Gory жобаға арналған спорттық-бұқаралық іс-шараларды дайындау мен ұйымдастыруға қаржылық қолдау көрсетеді.

2022 жылы «Қостанай жылқысының бәйгелері» республикалық турнирлерін өткізу жоспарлануда.